2 of 24
© 2023 Anna Liminowicz
PAINTED-OVER WINDOWS ( photo essay )
Destruction, the memory of the war and resettlement is always with the survivors. Their experiences often remain an undiscovered secret not only for strangers but for loved ones too, including their children. The parents didn’t talk about what happened and their children didn’t know what to ask. By the time they grew up, it was often too late to find out.
In search of answers, I look to Masurian houses that witnessed difficult events in the years before and after World War II — those belonging to Germans, Masurains, Poles and Ukrainians. Worlds of different alphabets and traditions. Worlds of difficult memories and painful experiences related to forced resettlement and its consequences.
Through the windows of Masurian houses, you can see the land of lakes and wild nature. The inhabitants know how to tame this land and the goodness is enjoyed by seasonal tourists.
Germans who come to Masuria also want to be immersed in this nature.They come here to understand the past of their fathers and grandparents. They come here to understand themselves better. Sometimes they find an evangelical cemetery hidden in the forest, or they talk to the children of people who were forced to work on the farms of German families during World War II. Today, these conversations take place without regret or hostility, but they are also very emotional. They all share a fondness for shared childhood places.
By law, the first generation of Poles, born in Masuria, often discovers the secrets of their origin only around the age of 40.
That’s when they learn the truth about the forced relocation and the actions of the Polish Communists who compelled 140,000 Ukrainians to leave their homes in south east Poland.
Several thousands came to Masuria and they had to abide by strict conditions; they couldn’t live near cities, or within 50 kilometres of a land border, or 30 kilometres from a sea border. They couldn’t make up more than 10 per cent of the population in any one area and they were usually given the worst plots of land. They also had to abandon their language and their heritage. And they could never go back to where they came from.
Usually this discovery weighs heavily on them. They have to deal with the redefinition of their identity, the mysteries associated with it, the symbols.
All these secrets envelop and bind people together. They creep into their dreams like ivy into abandoned houses. This cannot be seen from the outside. Sometimes it is not enough to be born in such a house to know what the painted-over windows hide.
Masuria, Poland 2017-2021
*****
ZAMALOWANE OKNA
Zniszczenie, wspomnienie czasu wojny i przesiedleń jest zawsze z ludźmi którzy je przeżyli. Ich doświadczenie pozostaje często nieodkrytą tajemnicą nie tylko dla obcych, ale także dla najbliższych, w tym ich dzieci. Rodzice nie opowiadali, dzieci nie wiedziały o co pytać, gdy dorosły często było już za późno na dojrzałe rozmowy.
W poszukiwaniu odpowiedzi zaglądam do mazurskich domów, które były świadkami trudnych wydarzeń, lat przed i po II Wojnie Światowej. To spotkania z Niemcami, Mazurami, Polakami i Ukraińcami. Światy różnych alfabetów i tradycji. Światy trudnych wspomnień i bolesnych przeżyć związanych z przymusowym przesiedleniem i jego konsekwencjami.
Przez okna mazurskich domów można zobaczyć krainę jezior i dzikiej przyrody z której kaprysami radzą sobie mieszkańcy, a z której dobroci korzystają sezonowi turyści. Tę naturę chcą poznać również przyjeżdżający na Mazury Niemcy. Chcą zrozumieć przeszłość swoich ojców, dziadków. Chcą lepiej zrozumieć siebie. Czasem uda im się odnaleźć schowany w lesie ewangelicki cmentarz albo porozmawiać z dziećmi ludzi, którzy w czasie II Wojny Światowej przymusowo pracowali w gospodarstwach niemieckich rodzin. Dziś te rozmowy odbywają się bez żalu i wrogości, ale są też bardzo uczuciowe. Łączy ich sentyment do wspólnych miejsc z dzieciństwa.
Ustawowo polskie, zrodzone na Mazurach pierwsze pokolenie, często odkrywa tajemnice swojego pochodzenia dopiero w okolicach czterdziestego roku życia.
Zazwyczaj takie odkrycie mocno przygniata ich rodzinnym bagażem. Muszą sobie na nowo poradzić ze zdefiniowaniem swojej tożsamości, tajemnicami z nią związanymi, symbolami.
Te wszystkie tajemnice spowijają, łączą ludzi i wkradają się w ich sny jak bluszcz do opuszczonych domów. Tego nie da się zobaczyć z zewnątrz. Czasem nie wystarczy się w takim domu urodzić, żeby wiedzieć co kryją zamalowane okna.
@ Anna Liminowicz
